Każdy tekst o fenomenie współczesnego koreańskiego kina musi się zacząć od szpiegowskiego blockbustera „Shiri” (1999, reż. Kang Je Gyu), który pobił rekord tamtejszych kin, należący wcześniej do „Titanica” (1997, reż. James Cameron)… Dokładnie od tego filmu można wyznaczyć początek nowej ery, w której, na fali jego sukcesu, budżety innych koreańskich filmów gwałtownie rosły, a przez pewien czas kinowe rekordy były bite co roku. Jednak tym razem chciałabym się cofnąć do czasów sprzed „Shiri”…
Nie jest to pierwszy koreański blockbuster w ogóle, gdyż sam reżyser Kang Je Gyu debiutował z ambitnym w skali, wcale jeszcze nie tak zestarzałym filmem fantasy „The Ginkgo Bed” (1996). Jednak rozpatrując w ogóle, co z tego okresu można nazywać „blockbusterem”, warto pamiętać, że lata 90. są dla koreańskiego kina czasem debiutów wielkich obecnie reżyserów, którzy później wynieśli je na światowe szczyty, a więc pewną taką zmianą pokolenia oraz okresem przejściowym z coraz bardziej pogłębiającym się zjawiskiem komercjalizacji.
To w latach 80. można się doszukiwać bezpośredniego źródła tak wielkich zmian w koreańskim kinie, które nastąpiły w następnej dekadzie. W 1986 roku wprowadzono piątą poprawkę do Motion Picture Law (które na przestrzeni dekad luzowało i zacieśniało cenzurę…), dzięki której zagraniczni producenci mogli wreszcie bezpośrednio zajmować się dystrybucją swoich filmów w Korei Południowej, a koreański rząd przyjął postawę nieingerującą w produkcję filmów w kontraście do wcześniejszej kontroli absolutnej. Pierwszym efektem tego była rosnąca liczba produkowanych filmów rocznie, która przekroczyła setkę w 1991 roku, ale już dwa lata później spadła nagle do 64 tytułów. Co więcej, procent rodzimych produkcji pokazywanych w koreańskich kinach w latach 80. utrzymywał się na poziomie 40%, natomiast w 1993 spadł do 15,9%. Dla jeszcze większego kontrastu dodam, że w 1985 roku importowano tylko 27 zagranicznych filmów, kiedy osiem lat później liczba ta drastycznie wzrosła do 347!
Koreańskie kino zostałoby pewnie zduszone przez hollywoodzkie produkty, gdyby nie zainteresowanie rodzimych chaeboli, wielkich rodzinnych konglomeratów, aby zainwestować w produkcję filmów, co błyskawicznie rozwinęło mainstreamowe kino. Dzięki ich funduszom powstawały nowe firmy produkcyjne poza scentralizowanym Chungmuro – Kang Woo Seok na przykład założył jedną z takich i niezależnie nakręcił z jej ramienia hitową komedię sensacyjną „Two Cops” (1993), która dalej spopularyzowała ten gatunek, wówczas raczej rzadki w porównaniu do dramatów i melodramatów.
Jednak co będę dalej pisać o historii koreańskiego kina! Chciałam głównie przedstawić znaleziony na innym blogu ranking najbardziej kasowych filmów w latach 90. Zawiera on nie tylko rodzime produkcje, ale po prostu wszystkie hity koreańskich kin w tym czasie, rodzime i zagraniczne, tak więc wydaje mi się, że będzie ciekawie przekonać się, które z hollywoodzkich hitów cieszyły się popularnością na drugim końcu świata… Poza tym jeśli spojrzeć na liczby, daje to ciekawą perspektywę w porównaniu z teraźniejszością. Znajdujące się na samym szczycie listy „Shiri” przyciągnęło do kin ponad 2 mln widzów – obecnie nie jest to jakiś oszałamiający wynik, prawda? Trzeba jednak pamiętać, że w latach 90. w Korei nie było jeszcze kinowych multipleksów – pierwsze zaczęły powstawać po azjatyckim kryzysie finansowym z 1997 roku. Zakładali je ci sami chaebole, którzy wcześniej zaczęli inwestować w firmy produkcyjne, tak więc obecnie dużo większe wyniki box office są spowodowane nie tylko większą ilością kin w kraju, ale również ostrymi kampaniami marketingowymi we własnych kinach – skutkiem ich jest na przykład większa ilość seansów własnego filmu niż „obcych” oraz rozdawnictwo biletów pracownikom innych odnóg konglomeratu…
Tak czy siak oto rzeczony ranking stu najbardziej kasowych filmów w latach 90. w Korei. Dla ciekawostki postarałam się odnaleźć tamtejsze plakaty zagranicznych produkcji (można je powiększyć):
100. Prince of Egypt / Książę Egiptu (1998)
Ilość widzów: 356,421
Reżyseria: Brenda Chapman i inni
Obsada (głosy): Val Kilmer, Ralph Fiennes
99. The General’s Son 2 (1991)
Ilość widzów: 357,697
Reżyseria: Lim Kwon Taek
Obsada: Park Sang Min, Shin Hyun Jun
98. Swordsman II / Mistrz miecza II (1992)
Ilość widzów: 359,463
Reżyseria: Ching Siu-tung
Obsada: Jet Li, Brigitte Lin
97. Starship Troopers / Żołnierze kosmosu (1997)
Ilość widzów: 359,472
Reżyseria: Paul Verhoeven
Obsada: Casper Van Dien, Dina Meyer
96. Ghost in Love (1999)
Ilość widzów: 362,935
Reżyseria: Lee Kwang Hun
Obsada: Kim Hee Sun, Lee Sung Jae
95. The Jackal / Szakal (1997)
Ilość widzów: 362,979
Reżyseria: Michael Caton-Jones
Obsada: Bruce Willis, Richard Gere
94. Scream / Krzyk (1996)
Ilość widzów: 363,588
Reżyseria: Wes Craven
Obsada: Neve Campbell, David Arquette
93. The World is Not Enough / Świat to za mało (1999)
Ilość widzów: 365,542
Reżyseria: Michael Apted
Obsada: Pierce Brosnan, Denise Richards, Sophie Marceau
92. G.I. Jane (1997)
Ilość widzów: 370,542
Reżyseria: Ridley Scott
Obsada: Demi Moore, Viggo Mortensen
91. Drunken Master II / Legenda pijanego mistrza (1994)
Ilość widzów: 378,715
Reżyseria: Lau Kar-leung
Obsada: Jackie Chan, Anita Mui
90. To You From Me (1994)
Ilość widzów: 381,578
Reżyseria: Jang Sun Woo
Obsada: Moon Sung Geun, Jung Sun Kyung, Yeo Kyun Dong
89. I Know What You Did Last Summer / Koszmar minionego lata (1998)
Ilość widzów: 383,520
Reżyseria: Jim Gillespie
Obsada: Jennifer Love Hewitt, Freddie Prinze Jr.
88. The Specialist / Specjalista (1994)
Ilość widzów: 384,981
Reżyseria: Luis Llosa
Obsada: Sylvester Stallone, Sharon Stone
87. Demolition Man / Człowiek demolka (1993)
Ilość widzów: 387,460
Reżyseria: Marco Brambilla
Obsada: Sylvester Stallone, Wesley Snipes
86. Volcano / Wulkan (1997)
Ilość widzów: 392,677
Reżyseria: Mick Jackson
Obsada: Tommy Lee Jones, Anne Heche
85. Seven / Siedem (1995)
Ilość widzów: 394,034
Reżyseria: David Fincher
Obsada: Morgan Freeman, Brad Pitt
84. City of Angels / Miasto Aniołów (1998)
Ilość widzów: 395,306
Reżyseria: Brad Silberling
Obsada: Nicholas Cage, Meg Ryan
83. Home Alone 2: Lost in New York / Kevin sam w Nowym Jorku (1992)
Ilość widzów: 395,444
Reżyseria: Chris Columbus
Obsada: Macaulay Culkin, Joe Pesci, Daniel Stern
82. French Kiss / Francuski pocałunek (1995)
Ilość widzów: 398,027
Reżyseria: Lawrence Kasdan
Obsada: Meg Ryan, Kevin Kline
81. Armour Of God II: Operation Condor / Zbroja Boga 2: Operacja Kondor (1991)
Ilość widzów: 403,802
Reżyseria: Jackie Chan
Obsada: Jackie Chan, Carol Cheng
80. Wild Wild West / Bardzo dziki zachód (1999)
Ilość widzów: 407,309
Reżyseria: Barry Sonnenfeld
Obsada: Will Smith, Kevin Kline
79. Godzilla (1998)
Ilość widzów: 409,262
Reżyseria: Roland Emmerich
Obsada: Matthew Broderick, Jean Reno
78. Total Recall / Pamięć absolutna (1990)
Ilość widzów: 410,076
Reżyseria: Paul Verhoeven
Obsada: Arnold Schwarzenegger, Sharon Stone
77. Downfall (1997)
Ilość widzów: 411,591
Reżyseria: Lim Kwon Taek
Obsada: Shin Eun Kyung
76. Heat / Gorączka (1995)
Ilość widzów: 412,819
Reżyseria: Michael Mann
Obsada: Robert De Niro, Al Pacino
75. Happy End (1999)
Ilość widzów: 413,998
Reżyseria: Jung Ji Woo
Obsada: Jeon Do Yeon, Choi Min Shik
74. The Soul Guardians (1998)
Ilość widzów: 419,201
Reżyseria: Park Kwang Chun
Obsada: Shin Hyun Jun, Ahn Sung Ki, Chu Sang Mi
73. Christmas in August (1998)
Ilość widzów: 422,930
Reżyseria: Heo Jin Ho
Obsada: Han Seok Kyu, Shim Eun Ha
72. End of Days / I stanie się koniec (1998)
Ilość widzów: 427,10
Reżyseria: Peter Hyams
Obsada: Arnold Schwarzenegger, Gabriel Byrne
71. The Little Mermaid / Mała syrenka (1989)
Ilość widzów: 433,309
Reżyseria: Ron Clements
Obsada (głosy): Jodi Benson, Christopher Daniel Barnes
70. Daylight / Tunel (1996)
Ilość widzów: 434,099
Reżyseria: Rob Cohen
Obsada: Sylvester Stallone, Amy Brenneman
69. Once Upon a Time in China / Dawno temu w Chinach (1991)
Ilość widzów: 434,739
Reżyseria: Tsui Hark
Obsada: Jet Li, Rosamund Kwan
68. Color of Night / Barwy nocy (1995)
Ilość widzów: 439,391
Reżyseria: Richard Rush
Obsada: Bruce Willis, Jane March
67. Twister (1996)
Ilość widzów: 442,048
Reżyseria: Jan de Bont
Obsada: Helen Hunt, Bill Paxton
66. Lethal Weapon 4 / Zabójcza broń 4 (1998)
Ilość widzów: 446,851
Reżyseria: Richard Donner
Obsada: Mel Gibson, Donald Glover
65. Jerry Maguire (1997)
Ilość widzów: 448,393
Reżyseria: Cameron Crowe
Obsada: Tom Cruise, Renée Zellweger
64. The Gingko Bed (1996)
Ilość widzów: 452,580
Reżyseria: Kang Je Gyu
Obsada: Han Seok Kyu, Shin Hyun Jun, Shim Hye Jin, Jin Hee Kyung
63. Stargate / Gwiezdne wrota (1994)
Ilość widzów: 461,093
Reżyseria: Roland Emmerich
Obsada: Kurt Russell, James Spader
62. Mrs. Doubtfire / Pani Doubtfire (1994)
Ilość widzów: 468,229
Reżyseria: Chris Columbus
Obsada: Robin Williams
61. Robin Hood: Prince of Thieves / Robin Hood: Książę złodziei (1991)
Ilość widzów: 475,528
Reżyseria: Kevin Reynolds
Obsada: Kevin Costner, Alan Rickman
60. Piano / Fortepian (1993)
Ilość widzów: 475,870
Reżyseria: Jane Campion
Obsada: Holly Hunter, Anna Paquin
59. The Fugitive / Ścigany (1993)
Ilość widzów: 477,814
Reżyseria: Andrew Davis
Obsada: Harrison Ford, Tommy Lee Jones
58. Tomorrow Never Dies / Jutro nie umiera nigdy (1998)
Ilość widzów: 479,621
Reżyseria: Roger Spottiswoode
Obsada: Pierce Brosnan, Michelle Yeoh
57. Romeo+Juliet / Romeo i Julia (1996)
Ilość widzów: 491,435
Reżyseria: Baz Luhrmann
Obsada: Leonardo di Caprio, Claire Danes
56. Braveheart / Braveheart: Waleczne serce (1995)
Ilość widzów: 500,798
Reżyseria: Mel Gibson
Obsada: Mel Gibson, Sophie Marceau
55. Shakespeare in Love / Zakochany Szekspir (1998)
Ilość widzów: 502,079
Reżyseria: John Madden
Obsada: Joseph Fiennes, Gwyneth Paltrow
54. Ransom / Okup (1996)
Ilość widzów: 508,244
Reżyseria: Ron Howard
Obsada: Mel Gibson, Gary Sinise
53. Marriage Story (1992)
Ilość widzów: 526,052
Reżyseria: Kim Ui Seok
Obsada: Choi Min Soo, Shim Hye Jin
52. Jumanji (1995)
Ilość widzów: 540,402
Reżyseria: Joe Johnston
Obsada: Robin Williams
51. The Last Boy Scout / Ostatni skaut (1991)
Ilość widzów: 547,281
Reżyseria: Tony Scott
Obsada: Bruce Willis, Damon Wayans
50. Alien: Resurrection / Obcy: Przebudzenie (1997)
Ilość widzów: 571,751
Reżyseria: Jean-Pierre Jeunet
Obsada: Sigourney Weaver, Winona Ryder
49. Beauty and the Beast / Piękna i Bestia (1991)
Ilość widzów: 590,904
Reżyseria: Gary Trousdale, Kirk Wise
Obsada (głosy): Paige O’Hara, Robby Benson
48. Saving Private Ryan / Szeregowiec Ryan (1998)
Ilość widzów: 593,681
Reżyseria: Steven Spielberg
Obsada: Tom Hanks
47. Love Letter (1995)
Ilość widzów: 599,350
Reżyseria: Iwai Shunji
Obsada: Nakayama Miho, Toyokawa Etsushi
46. Léon / Leon zawodowiec (1994)
Ilość widzów: 606,875
Reżyseria: Luc Besson
Obsada: Jean Reno, Natalie Portman
45. Whispering Corridors (1998)
Ilość widzów: 621,032
Reżyseria: Park Ki Hyung
Obsada: Kim Kyu Ri, Choi Kang Hee
44. Mission: Impossible (1996)
Ilość widzów: 622,237
Reżyseria: Brian De Palma
Obsada: Tom Cruise, Jon Voight
43. Two Cops 2 (1996)
Ilość widzów: 636,047
Reżyseria: Kang Woo Seok
Obsada: Park Joong Hun, Kim Bo Sung
42. Deep Impact / Dzień zagłady (1998)
Ilość widzów: 637,387
Reżyseria: Mimi Leder
Obsada: Téa Leoni, Morgan Freeman
41. Aladdin / Aladyn (1992)
Ilość widzów: 647,266
Reżyseria: Ron Clements, John Musker
Obsada (głosy): Scott Weinger, Robin Williams
40. A Promise (1998)
Ilość widzów: 661,174
Reżyseria: Kim Yoo Jin
Obsada: Park Shin Yang, Jeon Do Yeon
39. Men in Black / Faceci w czerni (1997)
Ilość widzów: 662,106
Reżyseria: Barry Sonnenfeld
Obsada: Will Smith, Tommy Lee Jones
38. Air Force One (1997)
Ilość widzów: 663,415
Reżyseria: Wolfgang Petersen
Obsada: Harrison Ford, Gary Oldman
37. „Nowhere to Hide” (1999)
Ilość widzów: 664,861
Reżyseria: Lee Myung Se
Obsada: Park Joong Hun, Ahn Sung Ki
36. The Contact (1997)
Ilość widzów: 674,933
Reżyseria: Jang Yoon Hyun
Obsada: Han Seok Kyu, Jeon Do Yeon
35. Tell Me Something (1999)
Ilość widzów: 685,935
Reżyseria: Jang Yoon Hyun
Obsada: Han Seok Kyu, Shim Eun Ha
34. Forrest Gump (1994)
Ilość widzów: 705,143
Reżyseria: Robert Zemeckis
Obsada: Tom Hanks
33. Face/Off / Bez twarzy (1997)
Ilość widzów: 716,107
Reżyseria: John Woo
Obsada: Nicholas Cage, John Travolta
32. The Letter (1997)
Ilość widzów: 724,747
Reżyseria: Lee Jung Guk
Obsada: Park Shin Yang, Choi Jin Shil
31. Tarzan (1999)
Ilość widzów: 726,542
Reżyseria: Chris Buck, Kevin Lima
Obsada: Tony Goldwyn, Minnie Driver
30. Star Wars Episode I: The Phantom Menace / Gwiezdne wojny: Część I – Mroczne widmo (1999)
Ilość widzów: 746,654
Reżyseria: George Lucas
Obsada: Liam Neeson, Ewan McGregor
29. Bodyguard (1992)
Ilość widzów: 747,238
Reżyseria: Mick Jackson
Obsada: Kevin Costner, Whitney Houston
28. Mulan (1998)
Ilość widzów: 771,194
Reżyseria: Tony Bancroft, Barry Cook
Obsada (głosy): Ming Na, Eddy Murphy
27. Die Hard 2 / Szklana pułapka 2 (1990)
Ilość widzów: 772,536
Reżyseria: Renny Harlin
Obsada: Bruce Willis, Bonnie Bedelia
26. The Sixth Sense / Szósty zmysł (1999)
Ilość widzów: 797,761
Reżyseria: M. Night Shyamalan
Obsada: Bruce Willis, Haley Joel Osment
25. Schindler’s List / Lista Schindlera (1994)
Ilość widzów: 847,259
Reżyseria: Steven Spielberg
Obsada: Liam Neeson, Ralph Fiennes
24. The Fifth Element / Piąty element (1997)
Ilość widzów: 857,752
Reżyseria: Luc Besson
Obsada: Bruce Willis, Milla Jovovich
23. Two Cops (1993)
Ilość widzów: 860,433
Reżyseria: Kang Woo Seok
Obsada: Ahn Sung Ki, Park Joong Hun
22. Home Alone / Kevin sam w domu (1991)
Ilość widzów: 869,820
Reżyseria: Chris Columbus
Obsada: Macaulay Culkin, Joe Pesci, Daniel Stern
21. Speed / Speed: Niebezpieczna prędkość (1994)
Ilość widzów: 874,225
Reżyseria: Jan de Bont
Obsada: Keanu Reeves, Sandra Bullock
20. True Lies / Prawdziwe kłamstwa (1994)
Ilość widzów: 874,664
Reżyseria: James Cameron
Obsada: Arnold Schwarzenegger, Jamie Lee Curtis
19. Matrix (1999)
Ilość widzów: 897,882
Reżyseria: bracia Wachowscy
Obsada: Keanu Reeves, Lawrence Fishburne
18. Attack the Gas Station! (1999)
Ilość widzów: 905,500
Reżyseria: Kim Sang Jin
Obsada: Lee Sung Jae, Yoo Ji Tae, Yoo Oh Sung, Kang Sung Jin
17. The Rock / Twierdza (1996)
Ilość widzów: 906,676
Reżyseria: Michael Bay
Obsada: Nicholas Cage, Sean Connery
16. Terminator 2: Judgment Day / Terminator 2: Dzień sądu (1991)
Ilość widzów: 919,444
Reżyseria: James Cameron
Obsada: Arnold Schwarzenegger, Linda Hamilton
15. Lion King / Król lew (1994)
Ilość widzów: 920,948
Reżyseria: Rob Minkoff
Obsada (głosy): Matthew Broderick, Jeremy Irons
14. Indepdendence Day / Dzień niepodległości (1996)
Ilość widzów: 923,223
Reżyseria: Roland Emmerich
Obsada: Will Smith, Bill Pullman
13. Basic Instinct / Nagi instynkt (1992)
Ilość widzów: 970,180
Reżyseria: Paul Verhoeven
Obsada: Michael Douglas, Sharon Stone
12. Con Air / Con Air: Lot skazańców (1997)
Ilość widzów: 979,100
Reżyseria: Simon West
Obsada: Nicholas Cage, John Malkovich
11. Die Hard with a Vengeance / Szklana pułapka 3 (1995)
Ilość widzów: 979,666
Reżyseria: John McTiernan
Obsada: Bruce Willis, Samuel L. Jackson
10. Dances With Wolves / Tańczący z wilkami (1990)
Ilość widzów: 984,978
Reżyseria: Kevin Costner
Obsada: Kevin Costner
9. The Lost World: Jurrasic Park / Zaginiony świat: Jurrasic Park (1997)
Ilość widzów: 1,001,279
Reżyseria: Steven Spielberg
Obsada: Jeff Goldblum, Julianne Moore
8. Sopyonje (1993)
Ilość widzów: 1,035,741
Reżyseria: Lim Kwon Taek
Obsada: Oh Ji Hye, Kim Myung Gon
7. Jurrasic Park / Park Jurajski (1993)
Ilość widzów: 1,063,352
Reżyseria: Steven Spielberg
Obsada: Sam Neil, Laura Dern
6. Mummy / Mumia (1999)
Ilość widzów: 1,114,916
Reżyseria: Stephen Sommers
Obsada: Brendan Fraser, Rachel Weisz
5. Cliffhanger / Na krawędzi (1993)
Ilość widzów: 1,118,583
Reżyseria: Renny Harlin
Obsada: Sylvester Stallone, John Lithgow
4. Armageddon (1998)
Ilość widzów: 1,170,252
Reżyseria: Michael Bay
Obsada: Bruce Willis, Ben Affleck
3. Ghost / Uwierz w ducha (1990)
Ilość widzów: 1,683,265
Reżyseria: Jerry Zucker
Obsada: Demi Moore, Patrick Swayze
2. Titanic (1997)
Ilość widzów: 1,971,780
Reżyseria: James Cameron
Obsada: Leonardo di Caprio, Kate Winslet
1. „Shiri” (1999)
Ilość widzów: 2,448,399
Reżyseria: Kang Je Gyu
Obsada: Han Seok Kyu, Choi Min Shik, Kim Yoon Jin
Jak widzicie, okazuje się, że w erze VHSów nic tak naprawdę nie różniło Koreańczyków od nas – królowały gwiazdy kina akcji (chyba to Bruce Willis pojawia się najczęściej na powyższej liście…?), bajki Disneya oraz melodramaty. Koreańskie filmy stanowią zaledwie 1/5 listy największych hitów w koreańskich kinach, chociaż „Shiri” na pierwszym miejscu, i to z dużym marginesem, jest dość zaszczytne.
Pozwolę sobie jeszcze przytoczyć statystyki autora oryginalnego tekstu, który wylicza, że 30,4% tego Top 100 stanowią oczywiście filmy sensacyjne, 19% – science-fiction, 18,4% – melodramaty i romanse, 9,1% – dramaty, 7,2% – komedie, 6,9% – filmy animowane, 4,7% – thrillery i 3,4% – horrory. W obecnych czasach szczytem koreańskiego box office byłyby szeroko rozumiane filmy historyczne i thrillery, co nie? No i filmy o superbohaterach – jak wszędzie indziej na świecie…
Źródła:
- 1990년대 국내 흥행영화 TOP 100 (@Naver)
- The New Korean Cinema Movement 1988~1995, Korean Cinema: from Origins to Renaissance [pdf]
How Gee 
Bardzo to ciekawe! Dzięki
PolubieniePolubienie